Bệnh án tăng huyết áp y học cổ truyền
I. ĐẠI CƯƠNG:
Tổ chức Tăng huyết áp thế giới và Uỷ ban đất nước Cộng lực Hoa kỳ (1997) hồ hết thống nhất một tín đồ lớn bị tăng huyết áp khi tiết áp vai trung phong thu trên hoặc bằng 140mmHg cùng hoặc máu áp trung tâm trương bên trên hoặc bởi 90mmHg.
Bạn đang xem: Bệnh án tăng huyết áp y học cổ truyền
Định nghĩa này dễ dàng và đơn giản nhưng có nhược điểm là trị số huyết áp không trọn vẹn ổn định cùng huyết áp biến hóa theo tuổi, giới...
Chẩn đoán xác định
Cần đề nghị chẩn đoán mau chóng và chính xác bệnh THA. Công ty yếu bằng cách đo áp suất máu theo đúng những quy định đang nêu trên. Tuy vậy điều quan trọng là nên tổ chức những lần khám sức mạnh để khám xét toàn vẹn nhằm phát hiện nay sớm phần đông trường hợp tiềm tàng hoặc chưa xuất hiện triệu chứng.
Chẩn đoán tiến độ tăng máu áp
Có hai phương pháp phân giai đoạn, trong đó phân tiến trình của tổ chức triển khai y tế cố kỉnh giới cụ thể và thích hợp hơn.
Theo tổ chức y tế trái đất (1996) chia làm 3 giai đoạn:
Giai đoạn I:Tăng huyết áp thật sự nhưng không tồn tại tổn yêu đương thực thể những cơ quan.
Giai đoạn II:Có ít nhất một trong các chuyển đổi các ban ngành sau:
Dày thất trái: phát hiện bởi lâm sàng, X quang, điện tim, khôn xiết âm.
Hẹp rộng phủ hay từng vùng những động mạch võng mạc (giai đoạn I với II lòng mắt của Keith-Wagener-Baker).
Thận:Anbumine niệu vi thể, Protein niệu, uré hoặc créatinine ngày tiết tăng nhẹ.(1.2-2 mg%).
Có hình hình ảnh mãng xi măng xơ động mạch trên hết sức âm hoặc X quang quẻ (ở cồn mạch chủ, cồn mạch cảnh, hễ mạch chậu hoặc cồn mạch đùi)
Giai đoạn III:Có lốt hiệu tính năng và thực thể vì tổn thương những cơ quan tiền đích:
Tim: Suy tim trái, lần đau thắt ngực, nhồi huyết cơ tim.
Não: Tai phát triển thành mạch não nháng qua, xuất huyết não, tiểu não hoặc thân não. Bệnh não tăng huyết áp. Loàn thần bởi mạch não (vascular dementia)
Đáy mắt: Xuất tiết võng mạc xuất tiết có hay không có phù sợi thị (giai đoạn III và IV) những dấu hiệu này là quan trọng của tiến trình ác tính (giai đoạn tiến triển nhanh).
Các bộc lộ khác thường gặp mặt ở quy trình III cơ mà không đặc hiệu lắm của tăng ngày tiết áp.
Thận: Creatinine huyết tương tăng rõ (> 2mg%), suy thận.
Mạch máu: Phồng tách, bít tắc rượu cồn mạch, tắc hễ mạch nước ngoài biên gồm triệu chứng rõ.
Tăng HA ác tính tốt tiến triển nhanh là một trong hội chứng bao gồm có:
Huyết áp tối thiểu không nhỏ trên 130mmHg.
Đáy mắt tiến trình III với IV theo Keith-Weigener.
Có biến bệnh ở thận, tim, não.
Bệnh nhân trẻ con tuổi dưới 40.
Tiến triển nhanh, tử vong trong khoảng 2-3 năm.
Phân nhiều loại HA ở bạn lớn ≥ 18 tuổi (theo JNC VII, 2003)
Tăng huyết áp | HA tâm thu (mmHg) | HA trọng điểm trương (mmHg) | |
HA bình thường Tiền THA THA tiến độ 1 THA tiến trình 2 |
II. ĐIỀU TRỊ:
A.YHHĐ:
Chế độ khám chữa không dùng thuốc (thay thay đổi lối sống):Là cách thức điều trị bắt buộc dù là kèm theo dùng thuốc giỏi không.
Giảm cân nặng nếu quá cân:
Chế độ giảm cân cần quan trọng đặc biệt được nhấn mạnh vấn đề ở những người mắc bệnh nam giới béo phì thể trung trọng điểm (béo bụng).
Việc giảm béo phì đã được chứng tỏ làm giảm được cholesterol và sút phì đại thất trái.
Không áp dụng chính sách này cho thiếu phụ có bầu bị THA.
Hạn chế rượu:
Nếu dùng rất nhiều rượu làm cho tăng nguy hại tai phát triển thành mạch óc ở người bị bệnh THA, làm tăng trở phòng với thuốc chữa bệnh THA.
Một số điều tra cho thấy thêm nếu dùng lượng rượu thích hợp thì rất có thể làm giảm nguy cơ tiềm ẩn bệnh mạch vành (hiệu ứng ngược).
Do kia lượng rượu nếu gồm dùng yêu cầu hạn chế thấp hơn 30 ml ethanol/ngày (ít rộng 720 ml bia, 300 ml rượu vang cùng 60 ml rượu Whisky).
Tuy nhiên, với một số trong những dân tộc mà lại số trọng lượng không nhiều (như fan dân nước ta) thì lượng rượu nếu bao gồm dùng chỉ nên bằng một phần lượng rượu nói trên.
Tăng cường rèn luyện thể lực:
Nếu trường hợp lâm sàng được cho phép nên khuyến khích người mắc bệnh tập thể dục thể thao đều.
Chế độ rèn luyện cần đầy đủ đặn ít nhất 30 - 45 phút/ngày và số đông các ngày trong tuần.
Với những bệnh nhân có triệu triệu chứng hoặc nguy cơ bệnh mạch vành cần phải cho bệnh nhân làm các nghiệm pháp nạm sức thể lực trước khi quyết định cho bệnh dịch nhân cơ chế tập thể lực.
Chế độ ăn:
Giảm muối bột (Natri), đang được chứng tỏ làm sút số huyết áp và nguy cơ biến triệu chứng ở người bệnh THA. Cơ chế ăn sút muối nên tiến hành với lượng muối bột
Các loại thuốc
ISA
Liều đầu
Liều duy trì
Loại chẹn chọn lọc b1
Atenolol
50 mg
25- 100 mg
Betaxolol
10 mg
5 - 40 mg
Bisoprolol
5 mg
2,5 - đôi mươi mg
Metoprolol
50 mg x 2
50 - 450 mg
Metoprolol XL
50-100 mg
50 - 400 mg
Acebutolol
+
200 mg x 2
200 - 1200
Các dung dịch không chọn lọc
Propranolol
40 mg x 2
40 - 240 mg
Propranolol LA
40 - 80 mg
60 - 120 mg
Timolol
10 mg x 2
20 – 60
Pindolol
+
5 mg x 2
10 - 60 mg
Carteolol
+
2,5 mg
2,5 - 10 mg
Penbutolol
+
20 mg
20 - 80 mg
Thuốc chẹn cả bêta và alpha giao cảm
Labetalol
100 mg x 2
200 - 1200 mg
Carvedilol
6,25 mg x 2
12,5- 1200 mg
Các dung dịch chẹn alpha giao cảm (bảng 7-6):
Bảng 7-6.Các dung dịch chẹn alpha giao cảm hay dùng.
Các nhiều loại thuốc | Biệt dược | Khởi đầu | Duy trì |
Doxazosin mesylate | Cardura | 1 mg | 1-16 mg |
Prazosin hydrochloride | Minipress | 1 mg x 2 | 1-20 mg |
Terazosin hydrochloride | Hytrin | 1 mg | 1-20 mg |
Các thuốc tác động ảnh hưởng lên hệ giao cảm trung ương:
Các thuốc khác ảnh hưởng lên hệ giao cảm:
Bảng 7-7.Các thuốc ảnh hưởng lên hệ giao cảm tw và ngoại vi
Tên thuốc | Biệt dược | Liều đầu | Duy trì |
Thuốc tác động lên hệ giao cảm trung ương | |||
Clonidine | Catapres | 0,1 mg x 2 | 0,1 - 1,2 mg |
Methyldopa | Aldomet, Dopegyt | 250 mg x 2-3 | 250-2000 mg |
Thuốc tác động lên hệ giao cảm nước ngoài vi | |||
Guanfacine | Tenex | 1 mg | 1 - 3 mg |
Guanabenz | Wytensin | 4 mg x 2 | 4 - 64 mg |
Thuốc có công dụng hỗn hợp | |||
Reserpine | 0,5 mg | 0,01- 0,25 mg |
Các dung dịch lợi tiểu:
Bảng 7-8.
Xem thêm: Nghiến Răng Khi Ngủ, Bệnh Nghiến Răng Khi Ngủ Ở Người Lớn Chữa Như Thế Nào?
Các phương thuốc lợi tiểu thường dùng.
Loại thuốc | Liều đầu | Duy trì |
Nhóm Thiazide | ||
Benzthiazide | 25 mg x 2 | 50-100 mg |
Chlorothiazide | 500 mg | 125-1000 mg |
Chlorothalidone | 25 mg | 12,5-50 mg |
Hydrochlorothiazide | 25 mg | 12,5 - 50 mg |
Hydroflumethiazide | 50 mg | 50- 100 mg |
Indapamide | 1,25 mg | 2,5 - 5,0 mg |
Methylchlothyiazide | 2,5 mg | 2,5 - 5 mg |
Metolazone | 2,5 mg | 1,25-5 mg |
Quinethazone | 50 mg | 25-100 mg |
Lợi tiểu ảnh hưởng lên quai Henle | ||
Bumetanide | 0,5 mg uống hoặc tiêm TM | 0,5-5,0 mg |
Ethacrynic acid | 50 mg uống hoặc tiêm TM | 25-100 mg |
Furosemide | 20 mg uống hoặc tiêm TM | 20-320 mg |
Torsemide | 5 mg uống hoặc tiêm TM | 5-10 mg |
Lợi tiểu giữ lại kali | ||
Amiloride | 5 mg | 5-10 mg |
Spironolactone | 50 mg | 25-100 mg |
Triamterene | 50 mg x 2 | 50 - 200 mg |
Các thuốc chẹn kênh canxi:
Bảng 7-9.Các thuốc chẹn kênh canxi thường dùng.
Tên thuốc | Biệt dược | Liều ban đầu | Duy trì | ||||
Nhóm Dihydropyridine (DHP) | |||||||
Nifedipine | Adalate | 10 mg | 10-30 mg | ||||
NifedipineXL,LL | Adalate LA | 30 mg | 30-90 mg | ||||
Amlordipine | Amlor | 5 mg | 2,5-10 mg | ||||
Isradipine | 2,5 mg x 2 | 2,5-10 mg | |||||
Nicardipine | 20 mg x 4 | 60-120 mg | |||||
Felodipine | Plendil | 5 mg | 2,5-10 mg | ||||
Nhóm Benzothiazepine | |||||||
Diltiazem SR | 60-120mgx2 | 120-360 mg | |||||
Diltiazem CD | 180 mg | 180-360 mg | |||||
Diltiazem XR | 180 mg | 180-480 mg | |||||
Nhóm Diphenylalkylamine | |||||||
Verapamil | 80 mg | 80-480 mg | |||||
VerapamilCOER | 180 mg | 180-480 mg | |||||
Verapamil SR | Isoptine | 120 mg | 120-480 mg | ||||
Thuốc khắc chế men chuyển (ƯCMC):
Bảng 7-10.Các thuốc tác động lên hệ Renin-Angiotensin.
Thuốc | Biệt dược | Liều đầu | Liều duy trì |
Các dung dịch ức chế men chuyển | |||
Captopril | Capoten, Lopril | 25 mg | 50 - 450 mg |
Enalapril | Renitec | 5 mg | 2,5 - 40 mg |
Benazepril | Lotensin | 10 mg | 10 - 40 mg |
Fosinopril | Monopril | 10 mg | 10 - 40 mg |
Lisinopril | Zestril | 5-10 mg | 5 - 40 mg |
Moexipril | Univasc | 7,5 mg | 7,5 - 30 mg |
Quinapril | Accupril | 5-10 mg | 5 - 40 mg |
Ramipril | Altace | 2,5 mg | 1,25 - 20 mg |
Trandolapril | Mavik | 1-2 mg | 1 - 4 mg |
Perindopril | Coversyl | 2-4 mg | 4 mg |
Các thuốc ức chế thụ thể AT1 | |||
Losartan | Cozaar | 25 - 100 mg | |
Valsartan | Diovan | 80 - 320 mg | |
Irbesartan | Avapro | 150 - 300 mg | |
Telmisartan | Micardis | 20 - 160 mg |
Các thuốc 1-1 với thụ thể AT1 của Angiotensin II:Đây là các thuốc khá new trong khám chữa THA cùng suy tim.
Các thuốc giãn mạch trực tiếp:
Bảng 7-11.Các dung dịch giãn mạch trực tiếp.
Thuốc | Biệt dược | Liều đầu | Liều duy trì |
Hydralazine | Apresolin | 10 mg | 50 - 300 mg |
Minoxidil | Loniten | 5 mg | 2,5 - 100 mg |
Các thuốc hạ ngày tiết áp dùng theo đường truyền tĩnh mạch:
Bảng 7-12.Các thuốc khám chữa THA theo đường tĩnh mạch.
Thuốc | Liều dùng | Chú ý |
Sodium Nitroprusside - Tác dụng: tức thời - Kéo dài: 2-3 phút | Truyền TM: 0,5 -10 mg/kg/phút | Là thuốc chọn lọc ưu tiên, rất có thể gây tụt áp, nôn, nguy cơ ngộ độc cyanide ở người bệnh suy gan, hen. Bắt buộc bọc kỹ né ánh sáng |
Diazoxide - Tác dụng: 1-5 phút - Kéo dài: 6-12 giờ | Tiêm: 50-100 mg, kể lại 5-10 phút, tổng liều 600 mg. Truyền TM: 10-30 mg/phút | Nhịp nhanh, tụt HA, nôn, tăng con đường máu. Rất có thể làm tăng thiếu máu cơ tim ở bệnh nhân NMCT, làm nặng thêm suy tim, bóc thành ĐMC |
Labetalol - Tác dụng: 5-10 phút - Kéo dài: 3-6 giờ | Tiêm: 20-80 mg, nói lại 5-10 phút, tổng liều 300mg. Truyền TM: 0,5-2 mg/phút | Có thể gây tụt áp, bloc nhĩ thất, suy tim, teo thắt phế quản, nôn, THA bùng lại lúc ngưng. Có thể ít tác dụng ở bệnh nhân đã cần sử dụng chẹn bêta |
Nitroglycerin - TD: 1-2 phút - KD: 3-5 phút | Truyền TM: 5-100 mg/phút | Đau đầu, nôn. Hoàn toàn có thể giảm công dụng nếu sử dụng lâu dài. |
Esmolol - Tác dụng: 1-5 phút - Kéo dài: 10 phút | Tiêm TM: 500 mg/kg/ph trong phút đầu Truyền TM: 50-300 mg/kg/ph | Tụt HA, bloc nhĩ thất, suy tim, teo thắt phế truất quản |
Phentolamine - TD: 1-2 phút -KD:3-10 phút | Tiêm TM: 5-10 mg mỗi 5-15 phút | Tụt HA, tim nhanh, nhức đầu, nhức ngực, đáp ứng THA nghịch thường. |
Hydralazine - Tác dụng: 10-20 phút - Kéo dài: 3-6 giờ | Tiêm TM: 10-20 mg sau đôi mươi phút nhắc lại (nếu không có đáp ứng) | Ưu tiên dùng trong sản giật. Có thể gây tụt áp, suy thai, nhịp nhanh, nhức đầu, nôn, viêm tắc TM trên chỗ. |
Nicardipine - Tác dụng: 1-5 phút - Kéo dài: 3-6 giờ | Truyền 5 mg/giờ , có thể tăng 1,0-2,5 mg/giờ từng 15 phút, tối đa 15 mg/giờ | Tụt áp, đau đầu, nhịp nhanh, nôn. |
Enalaprilat - TD:5-15 phút - KD: 1-6 giờ | Tiêm TM 0,625-2,5 mg mỗi 6 h | Tụt máu áp. |
B. YHCT:
1.Thể âm hỏng dương xung:
Hay gặp mặt ở tín đồ trẻ, rối loạn tiền mãn kinh.
• Triệu chứng: hoa mắt, nhức đầu, tai ù, dễ cáu gắt, miệng đắng, họng khô, ít ngủ, tốt mê, rêu lưỡi white hoặc tương đối vàng, mạch huyền hoạt sác.
- chủ yếu về âm hư: chống mặt hoa mắt, hồi hộp mất ngủ, giỏi quên, long bàn tay cẳng bàn chân nóng, lưỡi đỏ ít rêu, mạch huyền tế sác.
- ưu tiền về dương xung xuất xắc can hỏa thịnh: đầu nhức dữ dội, đôi mắt đỏ, táo apple bón, họng khô, đầu lưỡi đỏ, rêu quà khô, mạch huyền sác tất cả lực.
• Pháp chữa: tứ âm tiềm dương. Âm hư các thì thiên về tư dưỡng can thận, dương xung những thì bình can tiềm dương - thanh can tả hỏa
* Phương thuốc: Thiên ma câu đằng ẩm
Thiên ma 6g | Ích mẫu 16g |
Câu đằng 12g | Dạ giao đằng 16g |
Phục linh 12g | Hoàng cố kỉnh 12g |
Tang cam kết sinh 16g | Chi tử 8g |
Đỗ vào 12g | Thạch quyết minh 20g |
Ngưu tất12g |
Thiên về âm hư những dùng bài xích lục vị quy thược hoặc kỷ cúc địa hoàng hoàn.
Lục vị quy thược:
Thục địa 16g | Đanbì08g |
Sơn thù 08g | Đương quy 08g |
Trạch tả 08g | Bạch thược 08g |
Hoài tô 12g | |
Phục linh 08g |
Kỷ cúc địa hoàng hoàn:
Thục địa 16g | Trạch tả 08g |
Sơn thù 08g | Đan bì 08g |
Hoài tô 12g | Kỷ tử 12g |
Phục linh 08g | Cúc hoa 12g |
Thiên về dương xung dùng bài long đởm tả can thang gia giảm:
Long đởm thảo 08g | Sinh địa 14g |
Hoàng cầm cố 12g | Sa tiên 16g |
Chi tử 12g | Trạch tả 12g |
Sài hô 08g | Cam thảo 04g |
Đương quy 08g | Mộc thông 04g |
2. Thể can thận âm hư:
- Triệu chứng: nhức đầu nệm mặt, hoa đôi mắt ù tai, hoảng hốt, dễ dàng sợ, ngủ ít tuyệt nằm mê, sườn lưng gối yếu, miệng khô, mặt đỏ, hóa học lưỡi đỏ, mạch huyền tế sác (thiên về âm hỏng ).
Thiên về dương lỗi thì phương diện trắng, chân gối mềm yếu, đi tiều nhiều, liệt dương di tinh, mạch trầm, tế...
- Phép chữa: tư dưỡng can thận. ưu tiền về âm lỗi thì xẻ can thận âm, thiên về dương hỏng thì ôn chăm sóc can thận.
- Phương thuốc:
Thiên về âm hư dùng bài: Lục vị quy thược hoặc kỷ cúc địa hoàng hoàn.
Thiên về dương hư: dùng bài xích Lục vị quy thược, kỷ cúc địa hoàng trả gia thêm những vị dung dịch trợ dương: cha kích 12g, ích trí nhân 12g, đỗ trọng 10g....
3. Thể trung ương tỳ hư:
- Triệu chứng: sắc đẹp mặt trắng, domain authority khô, mệt nhọc mỏi, ngủ ít, ăn kém, hay đi phân lỏng, đầu choáng, mắt hoa, rêu lưỡi nhạt, mạch huyền tế.
- Pháp chữa: kiện tỳ bổ huyết an thần.
- Phương thuốc: Quy tỳ thang giagiảm
Bạchtruật12g | Long nhãn 12g |
Đẳng sâm 12g | Hòe hoa 08g |
Đương quy 12g | Ngưutấtl2g |
Mộc mùi hương 04g | Hoàng cụ 08g |
Viễn chí 08g | Tang ký kết sinh 12g |
Táo nhân 12g | Đại táo 12g |
Thể đàm thấp: hay chạm chán ở tín đồ béo cholesterol tăng cao.
Xem thêm:
Triệu chứng: người béo mập, ngực sườn đầy tức, tốt lợm giọng, bi thương nôn, ăn uống ngủ ít, rêu lưỡi white dính, mồm nhạt, mạch huyền hoạt.
